با خدا، وحی، پیامبر، امام، رهبر، مجتهد.

قسمتی از رساله توضیح المسائل در مورد اثبات وجود خدا

سه شنبه ۲۴ دی / ۱۳۹۲ clergy 0

فصل اوّل: اثبات وجود خدا در کتب کلامى و فلسفى، براى اثبات وجود خداوند متعال، براهین و دلایل فراوانى اقامه شده است که در اینجا، [بهتر و بیشتر بدانید…!]

عید سعید فطر بر شما مبارک باد

سه شنبه ۲۴ دی / ۱۳۹۲ clergy 0

بسم الله الرحمن الرحیم اَلحمدُ لله الصلاهُ و السلامُ علی رسولِ الله و علی إِبنِهِ حُجَّهُ الله عَلَیهِ و علی آبائِهِ صَلوات الله و اللعن [بهتر و بیشتر بدانید…!]

پایگاه علمی الیقین آینده در وبسایت الیقین افتتاح خواهد شد. http://alyaqin.ir/

سه شنبه ۲۴ دی / ۱۳۹۲ clergy 0

پایگاه علمی الیقین آینده در وبسایت الیقین افتتاح خواهد شد. http://alyaqin.ir/

الصحيفة السجادية ؛ ص114

(24) (وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ لِأَبَوَيْهِ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ:)
(1) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ/ ط رَسُولِكَ، وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّاهِرِينَ، وَ اخْصُصْهُمْ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِكَ وَ رَحْمَتِكَ وَ بَرَكَاتِكَ وَ سَلَامِكَ.
الصحيفة السجادية، ص: 116
(2) وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَيَّ بِالْكَرَامَةِ لَدَيْكَ، وَ الصَّلَاةِ مِنْكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. (3) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنِي عِلْمَ مَا يَجِبُ لَهُمَا عَلَيَّ إِلْهَاماً، وَ اجْمَعْ لِي عِلْمَ ذَلِكَ كُلِّهِ تَمَاماً، ثُمَّ اسْتَعْمِلْنِي بِمَا تُلْهِمُنِي مِنْهُ، وَ وَفِّقْنِي لِلنُّفُوذِ فِيمَا تُبَصِّرُنِي مِنْ عِلْمِهِ حَتَّى لَا يَفُوتَنِي اسْتِعْمَالُ شَيْ‏ءٍ عَلَّمْتَنِيهِ، وَ لَا تَثْقُلَ أَرْكَانِي عَنِ الْحَفُوفِ فِيمَا أَلْهَمْتَنِيهِ (4) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ كَمَا شَرَّفْتَنَا بِهِ، وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، كَمَا أَوْجَبْتَ لَنَا الْحَقَّ عَلَى الْخَلْقِ بِسَبَبِهِ. (5) اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي أَهَابُهُمَا هَيْبَةَ السُّلْطَانِ الْعَسُوفِ، وَ أَبَرُّهُمَا بِرَّ الْأُمِّ الرَّءُوفِ، وَ اجْعَلْ طَاعَتِي لِوَالِدَيَّ وَ بِرِّي بِهِمَا أَقَرَّ لِعَيْنِي مِنْ رَقْدَةِ الْوَسْنَانِ، وَ أَثْلَجَ لِصَدْرِي مِنْ شَرْبَةِ الظَّمْآنِ حَتَّى أُوثِرَ عَلَى هَوَايَ هَوَاهُمَا، وَ أُقَدِّمَ عَلَى رِضَايَ رِضَاهُمَا وَ أَسْتَكْثِرَ بِرَّهُمَا بِي وَ إِنْ قَلَّ، وَ أَسْتَقِلَّ بِرِّي بِهِمَا وَ إِنْ كَثُرَ. (6) اللَّهُمَّ خَفِّضْ لَهُمَا صَوْتِي، وَ أَطِبْ لَهُمَا كَلَامِي، وَ أَلِنْ لَهُمَا عَرِيكَتِي، وَ اعْطِفْ عَلَيْهِمَا قَلْبِي، وَ صَيِّرْنِي بِهِمَا رَفِيقاً، وَ عَلَيْهِمَا شَفِيقاً. (7) اللَّهُمَّ اشْكُرْ لَهُمَا تَرْبِيَتِي، وَ أَثِبْهُمَا عَلَى تَكْرِمَتِي، وَ احْفَظْ لَهُمَا مَا حَفِظَاهُ مِنِّي فِي صِغَرِي. (8) اللَّهُمَّ وَ مَا مَسَّهُمَا مِنِّي مِنْ أَذًى، أَوْ خَلَصَ إِلَيْهِمَا عَنِّي مِنْ مَكْرُوهٍ، أَوْ ضَاعَ قِبَلِي لَهُمَا مِنْ حَقٍّ فَاجْعَلْهُ حِطَّةً لِذُنُوبِهِمَا، وَ عُلُوّاً فِي دَرَجَاتِهِمَا، وَ زِيَادَةً فِي حَسَنَاتِهِمَا، يَا مُبَدِّلَ السَّيِّئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ. (9) اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّيَا عَلَيَّ فِيهِ مِنْ قَوْلٍ، أَوْ أَسْرَفَا عَلَيَّ فِيهِ مِنْ فِعْلٍ، أَوْ ضَيَّعَاهُ لِي مِنْ حَقٍّ، أَوْ قَصَّرَا بِي عَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا، وَ جُدْتُ بِهِ عَلَيْهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَيْكَ فِي وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا، فَإِنِّي لَا أَتَّهِمُهُمَا عَلَى نَفْسِي، وَ لَا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِي بِرِّي، وَ لَا أَكْرَهُ مَا تَوَلَّيَاهُ مِنْ أَمْرِي يَا رَبِّ.
الصحيفة السجادية، ص: 118
(10) فَهُمَا أَوْجَبُ حَقّاً عَلَيَّ، وَ أَقْدَمُ إِحْسَاناً إِلَيَّ، وَ أَعْظَمُ مِنَّةً لَدَيَّ مِنْ أَنْ أُقَاصَّهُمَا بِعَدْلٍ، أَوْ أُجَازِيَهُمَا عَلَى مِثْلٍ، أَيْنَ إِذاً- يَا إِلَهِي- طُولُ شُغْلِهِمَا بِتَرْبِيَتِي! وَ أَيْنَ شِدَّةُ تَعَبِهِمَا فِي حِرَاسَتِي! وَ أَيْنَ إِقْتَارُهُمَا عَلَى أَنْفُسِهِمَا لِلتَّوْسِعَةِ عَلَيَّ! (11) هَيْهَاتَ مَا يَسْتَوْفِيَانِ مِنِّي حَقَّهُمَا، وَ لَا أُدْرِكُ مَا يَجِبُ عَلَيَّ لَهُمَا، وَ لَا أَنَا بِقَاضٍ وَظِيفَةَ خِدْمَتِهِمَا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِنِّي يَا خَيْرَ مَنِ اسْتُعِينَ بِهِ، وَ وَفِّقْنِي يَا أَهْدَى مَنْ رُغِبَ إِلَيْهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِي فِي أَهْلِ الْعُقُوقِ لِلْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ يَوْمَ‏ تُجْزى‏ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ‏ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ‏.
(12) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ، وَ اخْصُصْ أَبَوَيَّ بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِكَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. (13) اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِي ذِكْرَهُمَا فِي أَدْبَارِ صَلَوَاتِي، وَ فِي إِنًى مِنْ آنَاءِ لَيْلِي، وَ فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِي.
(14) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اغْفِرْ لِي بِدُعَائِي لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بِي مَغْفِرَةً حَتْماً، وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِي لَهُمَا رِضًى عَزْماً، وَ بَلِّغْهُمَا بِالْكَرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ. (15) اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِيَّ، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لِي فَشَفِّعْنِي فِيهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِكَ فِي دَارِ كَرَامَتِكَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ، إِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِيمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ.
الصحيفة السجادية، ص: 120

الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 158
دعاى بيست و چهارم از دعاهاى امام عليه السّلام است براى پدر و مادر خود عليهما السّلام‏
(تعظيم و بزرگ داشت پدر و مادر در همه شرائع مورد اهميّت و پسنديده عقل است، و از تعظيم و احسان بآنان آنست كه آنها را از صميم قلب بايد دوست داشت و دقائق آداب را در خدمتشان مراعات نمود و بآنها مهربانى كرد و خوشنوديشان را بدست آورد، و بهترين دارائى خود را از آنها دريغ ننمود و در انجام اوامرشان كوشيد و آنها را بدعاى شايسته ياد كرد، چنانكه خداى تعالى در قرآن كريم بهمه اين‏ها را راهنمائى كرده آنجا كه ميفرمايد «س 17 ى 23»: وَ قَضى‏ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ، وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانِي صَغِيراً يعنى و پروردگار تو حكم كرد كه جز او را نپرستيد و بپدر و مادر نيكوئى نمائيد، و چنانكه يكى از آنها يا هر دو نزد تو پير و سالخورده «كه باعث زحمت و رنج شود» گردند افّ «سخن بتنگ آمده» بايشان مگو و بانگ بر آنها مزن، و با آنان نيكو سخن گو و از روى رحمت و مهربانى با ايشان فروتنى نما، و بگو پروردگارا آنها را بيامرز چنانكه مرا در كودكى پروردند.
مردى بر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله گفت: مرا عملى بياموز كه بوسيله آن برحمت خدا نزديك شوم، فرمود: پدر و مادر دارى؟ گفت: آرى، فرمود: بايشان نيكوئى كن كه نيكوئى‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 159
در باره آنها از همه چيز برحمت حقّ نزديكتر است. حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام فرموده:
بنده‏اى كه بپدر و مادر خود در زمان زنده بودنشان نيكوكار است اگر بميرند وامشان نپردازد و براى آنها آمرزش نطلبد خداوند او را عاق و بد رفتار مينويسد، و بنده‏اى كه در زمان حياتشان عاقّ آنها است چون مردند وامشان را بپردازد و براى آنان آمرزش بخواهد خداى عزّ و جلّ او را نيكوكار مينويسد):-] [1 بار خدايا بر محمّد بنده و فرستاده خود و بر خاندان پاكانش (حضرت زهرا و أئمّه معصومين) رحمت فرست، و آنان را ببهترين رحمتها و نيكيها و درود خود امتياز ده-] [2 و پدر و مادر مرا- بار خدايا- بگرامى داشتن نزد خود و احسان و نيكى از جانب خويش برترى بخش، اى بخشنده‏ترين بخشندگان-] [3 بار خدايا بر محمّد و آل او درود فرست، و دانستن آنچه در باره ايشان بر من واجب است بمن الهام نما و در دلم انداز، و آموختن همه آن واجبات را بى كم و كاست برايم فراهم آور، سپس مرا بآنچه كه بمن الهام مينمائى وادار، و براى انجام در آنچه بدانستن آن بينايم ميسازى توفيقم ده، تا بجا آوردن چيزى از آنچه مرا بآن دانا گردانيده‏اى از من فوت نگردد، و اندامم از خدمت در آنچه بمن الهام نموده‏اى سنگين نشود (سست نگشته باز نماند، چون حقوق پدر و مادر در زندگى و پس از مرگشان بر فرزند بيش از آنست كه انسان آن را در يابد از اين رو امام عليه السّلام از خداوند سبحان درخواست مينمايد كه آنها را باو الهام فرمايد و بانجام آن موفّق سازد، ابى ولاَّد حنّاط گفته: از حضرت صادق عليه السّلام‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 160
از قول خداى عزّ و جلّ وَ بِالْوالِدَيْنِ احْسانًا «و بپدر و مادر نيكوئى نمائيد» پرسيدم: اين احسان و نيكوئى چيست؟ فرمود: احسان آنست كه با آنها خوشرفتارى نمائى، و اگر چيزى از تو خواستند هر چند بى نياز باشند آنها را نرنجانى، آيا خداوند عزّ و جلّ نميفرمايد «س 3 ى 92»:
لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ‏ «هرگز نيكى را در نيابيد تا آنكه از آنچه دوست ميداريد انفاق كنيد» پس از آن حضرت صادق عليه السّلام فرمود: و امّا قول خداى عزّ و جلّ: إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما «و چنانكه يكى از آنها يا هر دو نزد تو پير و سالخورده گردند افّ سخنى كه بتنگ آمده باشى بايشان مگو، و بانگ بر آنها مزن» اگر تو را نگران ساختند بآنها افّ مگو، و اگر تو را كتك زدند بانگ بر آنان مزن، وَ قُلْ لَهُما قَولاً كَريمًا «و با ايشان نيكو سخن گو» فرمود: اگر تو را كتك زدند بايشان بگو: خدا شما را بيامرزد، كه سخن نيكوى تو باشد، وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ «و از روى مهربانى با ايشان فروتنى نما» فرمود: چشمت را از نگاه كردن بآنها جز بمهربانى و نرمى پر مكن و صدايت را بر صداى آنها بلند مگردان و نه دستت را بر دست آنها و بر ايشان پيشى مگير، و از آن حضرت عليه السّلام روايت شده: مردى نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت: من در جهاد رغبت داشته خواهان آن هستم، پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:
در راه خدا جهاد كن كه اگر كشته شوى نزد خدا زنده بوده و روزى داده ميشوى، و اگر مردى پاداش تو بر خدا است، و اگر برگشتى از گناهان برگشته‏اى چنانكه بدنيا آمده‏اى، آن مرد گفت: يا رسول اللّه من پدر و مادر سالخورده دارم كه با من انس داشته نميخواهند بجهاد روم، رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: با ايشان باش قسم بآنكه جان من بدست او است همدمى پدر و مادر بتو روز و شبى بهتر از يكسال جهاد است. اين اخبار دلالت دارد باينكه بيشتر حقوق پدر و مادر و نيكى بآنها را جز خدا و آنكه خدا باو آموخته نميداند)-] [4 بار خدايا بر محمّد و آل او درود فرست چنانكه ما (مسلمانها) را بآنحضرت شرافت و بزرگى دادى، و بر محمّد و آل او درود فرست‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 161
چنانكه بسبب آن بزرگوار براى ما حقّى بر خلق (بر ديگرى) واجب گردانيدى (رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرموده: مؤمن را بر مؤمن هفت حقّ و بهره است كه از خدا بر او واجب گشته: تعظيم و بزرگ داشت هنگام ديدن او، و دوست داشتن او در دل، و مواسات و برابرى براى او در مال و دارائى خود، و اينكه غيبت و سخن گفتن پشت سر او را حرام بداند، و هنگام بيمارى او را عيادت و ديدار نمايد، و جنازه او را تشييع كند، و پس از مردن درباره او جز نيكى نگويد)-] [5 بار خدايا مرا چنان گردان كه از پدر و مادر بترسم مانند ترسيدن از پادشاه ستمكار، و با ايشان خوشرفتارى نمايم همچون خوشرفتارى مادر مهربان، و فرمانبرى و نيكو كاريم را بآنان در نظر از خواب، خواب آلوده خوشتر و در دلم از آشاميدن تشنه گواراتر گردان تا آرزوى آنها را بر آرزوى خود برگزينم، و خوشنودى ايشان را بر خوشنودى خويش جلو اندازم، و نيكوئيشان را در باره خود هر چند اندك باشد بسيار شمارم، و نيكوئى خويش را در باره آنها هر چند بسيار باشد كم بدانم (بسيار شمردن نيكوئى پدر و مادر اگر چه كم باشد براى آنست كه رغبت در دوستى و فرمانبرى آنها زياد گردد و در سپاسگزارى و قيام بحقوق آنان كوتاهى نشود)-] [6 بار خدايا صدايم را در برابر ايشان آهسته و سخنم را خوشايند و خويم را نرم نما، و دلم را بر آنها مهربان كن، و مرا بايشان سازگار و بر آنان رحيم گردان-] [7 بار خدايا آنان را بپرورش من جزا ده و در گرامى داشتنم پاداش ده،
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 162
و آنچه در كودكى از من محافظت نموده‏اند (رنجهائيكه برايم كشيده‏اند) براى آنها نگاهدار (پاداش رنجشان را عطاء فرما. اشاره باينكه چون فرزند نميتواند نيكى پدر و مادر را در باره خود پاداش دهد از اين رو پاداش ايشان را از خداوند متعال خواسته)-] [8 بار خدايا و آزارى كه از من بايشان رسيده يا ناپسندى كه از من بآنان رخ داده يا حقّى كه براى آنها نزد من تباه گشته آن را سبب ريختن گناهان و بلندى درجات و مقامها و فزونى حسنات و نيكيهاشان قرار ده (توجيه اعتراف معصومين عليهم السّلام بگناهان و آمرزش خواستن از آنها در شرح دعاى دوازدهم گذشت) اى بر گرداننده بديها بچندين برابرش از خوبيها (اين جمله در آخر دعاى دوّم شرح داده شد)-] [9 بار خدايا آنچه پدر و مادر در گفتار با من تعدّى نموده‏اند (سخنان ناروائى گفته‏اند) يا در كردار درباره من بيجا رفتار كرده‏اند (بشايستگى مرا تربيت و پرورش ننموده‏اند) يا حقّ مرا تباه ساخته‏اند يا از آنچه واجب است (وظيفه ايشان بوده كه آن را انجام دهند) درباره من كوتاهى كرده‏اند من آن را بآنان بخشيدم و آن را وسيله احسان بر ايشان گردانيدم، و از تو خواهانم كه وبال و گرفتارى آن را از ايشان بردارى (آنان را بگفتار و كردار بيجا و تضييع حقّ و انجام ندادن وظيفه درباره من بكيفر نرسانى) زيرا من درباره خود بايشان‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 163
گمان بد نميبرم، آنان را در مهربانى بخويش سهل انگار نميدانم، و از آنچه در باره‏ام نموده‏اند كراهت نداشته دلگير نيستم، اى پروردگارم-] [10 زيرا حقّ ايشان بر من واجبتر و نيكيشان بمن ديرين‏تر و نعمتشان نزد من بزرگتر از آنست كه آنها را بعدل و داد قصاص نموده گروگيرى كنم، يا مانند آنچه نموده‏اند رفتار نمايم (و اگر چنين كنم پس) در اين هنگام- اى خداى من- بسيارى كار ايشان براى پرورش من چه شد؟! و سختى رنجشان در پاس داشتنم كو؟ و تنگى (گرفتارى) كه براى گشايش (آسايش) بر من بخود هموار نموده‏اند كجا است؟-] [11 چه بسيار دور است (شگفتا) ايشان نميتوانند حقّ خود را از من بدرستى بگيرند (زيرا حقوق آنها بسيار و بيش از آنست كه بتوانند همه آنها را بستانند) و من نميتوانم آنچه (حقوقى) كه براى آنها بر من واجب است در يابم، و شرط خدمت و چاكرى آنان را بجا آورم، پس بر محمّد و آل او درود فرست، و مرا (در انجام وظيفه) يارى كن اى بهترين كسيكه از او يارى ميخواهند، و توفيقم ده اى راهنماينده‏تر كسيكه باو رو ميآورند، و مرا روزى (قيامت) كه هر نفسى بآنچه كرده جزا داده ميشود در حاليكه بانها ستم نميشود در جرگه كسانى كه با پدران و مادران بد رفتارى كرده و آنها را آزرده‏اند قرار مده (حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام فرموده: خداوند عزّ و جلّ‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 164
براى بنده در سه چيز رخصت قرار نداده «آنها را آسان نشمرده»: اداى امانت و سپرده بنيكو كار و بد كار، و وفاى بعهد و پيمان براى نيكوكار و بد كار، و نيكى بپدر و مادر نيكو كار باشند يا بد كردار. و از زهرى روايت شده كه گفته: علىّ بن الحسين عليهما السّلام با مادرش طعام نميخورد، و بمادر خود خوشرفتارترين مردم بود، از آن حضرت سبب طعام نخوردن با مادر را پرسيدند؟ فرمود:
ميترسم با مادر طعام خورم و چشم او بچيزى از خوردنى سبقت گيرد و من ندانسته آن را بخورم پس عاق او گردم. سيّد نعمت اللّه جزائرى- عليه الرّحمة- در شرح خود بر صحيفه پس از نقل اين روايت مينويسد:
مراد از مادر آن حضرت عليه السّلام در اينجا پرورش دهنده آن حضرت است كه كنيز امام حسين عليه السّلام بوده، و امّا مادر حقيقى آن بزرگوار چنانكه صدوق- رحمه اللّه- از حضرت رضا عليه السّلام روايت نموده هنگام زائيدن از دنيا رفته، پس امام حسين عليه السّلام او را بكنيزى سپرد، و آن حضرت او را مادر ميخواند، و گفته شده: كه مادر آن حضرت عليهما السّلام در واقعه كربلا خود را در فرات انداخت از جهت اينكه صبرش تمام گشته يا از اسيرى ميترسيد، زيرا او از دختران پادشاهان عجم بود و از يزيد گمان ميبرد دشمنى سختى را كه بين پادشاهان عرب و عجم بود، و گفته شده: سيّد السّاجدين عليه السّلام چون آنچه در آن بيابان بسرشان آمده ديد براى مادر خود ترسيد بآنچه كه مادرش بر نفس خويش ميترسيد پس او را بر شتر يا اسبى سوار كرده و روانه ساخت و معلوم نشد بكجا رفت، و گفته شده:
او را بكوهى در خراسان برد و در آنجا مرد، و آن كوه «كه از سلسله جبال خراسان است» الآن بين مردم طهران معروف است كه آن را زيارت ميكنند و بآن تبرّك ميجويند، و براى اين گفتار از اخبار شواهديست، خلاصه مادر حقيقى آن حضرت پس از واقعه كربلا ديده نشده است، و آنچه روايت شده كه آن حضرت عليه السّلام چون از شام برگشت مادرش را بمولى و غلام خود شوهر داد، مراد از مادر پرورش دهنده آن بزرگوار بود، نه مادر حقيقى او چنانكه بسيارى از دانشمندان گمان كرده‏اند، زيرا پذيرفتنى نيست كه دختر يزدجرد پادشاه عجم هنگامى كه خواستند او را شوهر دهند بكسى جز حسين عليه السّلام تن نداد
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 165
چگونه بعد از او بيكى از موالى و غلامان تن ميدهد؟! و نيز حمل مولى بر عبد و غلام غلط و نادرست است، زيرا مولى در اينجا بمعنى محبّ و دوست است كه از شيعيان باشد، و چون اين مطلب را تحقيق و تصديق نمودى بدان كه از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله رسيده: مردى بآنحضرت گفت: يا رسول اللّه كيست سزاوارترين مردم بخوشرفتارى و آميزش من با او؟ فرمود:
مادرت، گفت: پس از او كيست؟ فرمود: مادرت، گفت: پس از او كيست؟
فرمود: پدرت. مادر را دو بار بيان فرمود: و در روايت ديگر سه بار بيان كرده، و بعضى علماء گفته‏اند: گفتار پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله دليل است بر اينكه دو ثلث مال فرزند براى مادر است بنا بروايت يكم يا سه چهار آن بنا بروايت دوم، و براى پدر سه يك است يا چهار يك، و آيات و اخبار كه زيادى حقّ مادر را بر پدر بيان ميكند بسيار است، و اين منافات با اختصاص پدر براى ولايت و سر پرستى فرزند ندارد، زيرا قيام بآن از جمله چيزهائى است كه مناسب مردان است)-] [12 بار خدايا بر محمّد و آل و فرزندان او درود فرست، و پدر و مادر مرا ببهترين چيزى (پاداشى) كه اختصاص داده‏اى بآن پدران و مادران بندگان با ايمانت را امتياز ده، اى بخشنده‏ترين بخشندگان-]
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 166
[13 بار خدايا، ياد ايشان را در پى نمازها و در وقتى از اوقات شب و در هر ساعتى از ساعات روزم از ياد مبر-] [14 بار خدايا بر محمّد و آل او درود فرست، و مرا بوسيله دعاى براى ايشان و ايشان را بسبب مهربانيشان بمن بيامرز آمرزش پا برجا، و بشفاعت و ميانجيگرى من براى ايشان از آنها راضى و خوشنود شو (آنها را مشمول رحمتت گردان) خوشنودى يكسره (نه آمرزش و خوشنودى با شرط و صفت و وقت) و آنها را با گرامى داشتن بجاهاى آسايش (در بهشت) برسان-]
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 167
[15 بار خدايا اگر آمرزشت بآنان پيشى گرفته پس آنها را شفيع من گردان، و اگر آمرزشت بمن پيشى گرفته پس مرا شفيع آنها ساز تا بمهربانى تو در سراى گرامى و جاى آمرزش و رحمتت گرد آئيم، زيرا تو داراى فضل بزرگ و نعمت ديرينى، و مهربانترين مهربانانى.-]
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 168

(25) (وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ لِوُلْدِهِ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ:)
(1) اللَّهُمَّ وَ مُنَّ عَلَيَّ بِبَقَاءِ وُلْدِي وَ بِإِصْلَاحِهِمْ لِي و بِإِمْتَاعِي بِهِمْ. (2) إِلَهِي امْدُدْ لِي فِي أَعْمَارِهِمْ، وَ زِدْ لِي فِي آجَالِهِمْ، وَ رَبِّ لِي صَغِيرَهُمْ، وَ قَوِّ لِي ضَعِيفَهُمْ، وَ أَصِحَّ لِي أَبْدَانَهُمْ وَ أَدْيَانَهُمْ وَ أَخْلَاقَهُمْ، وَ عَافِهِمْ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ فِي جَوَارِحِهِمْ وَ فِي كُلِّ مَا عُنِيتُ بِهِ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَ أَدْرِرْ لِي وَ عَلَى يَدِي أَرْزَاقَهُمْ. (3) وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِينَ. (4) اللَّهُمَّ اشْدُدْ بِهِمْ عَضُدِي، وَ أَقِمْ بِهِمْ أَوَدِي، وَ كَثِّرْ بِهِمْ عَدَدِي، وَ زَيِّنْ بِهِمْ مَحْضَرِي، وَ أَحْيِ بِهِمْ ذِكْرِي، وَ اكْفِنِي بِهِمْ فِي غَيْبَتِي، وَ أَعِنِّي بِهِمْ عَلَى حَاجَتِي، وَ اجْعَلْهُمْ لِي مُحِبِّينَ، وَ عَلَيَّ حَدِبِينَ مُقْبِلِينَ مُسْتَقِيمِينَ لِي، مُطِيعِينَ، غَيْرَ عَاصِينَ وَ لَا عَاقِّينَ وَ لَا مُخَالِفِينَ وَ لَا خَاطِئِينَ. (5) وَ أَعِنِّي عَلَى تَرْبِيَتِهِمْ وَ تَأْدِيبِهِمْ، وَ بِرِّهِمْ، وَ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ مَعَهُمْ أَوْلَاداً ذُكُوراً، وَ اجْعَلْ ذَلِكَ خَيْراً لِي، وَ اجْعَلْهُمْ لِي عَوْناً عَلَى مَا سَأَلْتُكَ.
الصحيفة السجادية، ص: 122
(6) وَ أَعِذْنِي وَ ذُرِّيَّتِي مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، فَإِنَّكَ خَلَقْتَنَا وَ أَمَرْتَنَا وَ نَهَيْتَنَا وَ رَغَّبْتَنَا فِي ثَوَابِ مَا أَمَرْتَنَا وَ رَهَّبْتَنَا عِقَابَهُ، وَ جَعَلْتَ لَنَا عَدُوّاً يَكِيدُنَا، سَلَّطْتَهُ مِنَّا عَلَى مَا لَمْ تُسَلِّطْنَا عَلَيْهِ مِنْهُ، أَسْكَنْتَهُ صُدُورَنَا، وَ أَجْرَيْتَهُ مَجَارِيَ دِمَائِنَا، لَا يَغْفُلُ إِنْ غَفَلْنَا، وَ لَا يَنْسَى إِنْ نَسِينَا، يُؤْمِنُنَا عِقَابَكَ، وَ يُخَوِّفُنَا بِغَيْرِكَ. (7) إِنْ هَمَمْنَا بِفَاحِشَةٍ شَجَّعَنَا عَلَيْهَا، وَ إِنْ هَمَمْنَا بِعَمَلٍ صَالِحٍ ثَبَّطَنَا عَنْهُ، يَتَعَرَّضُ لَنَا بِالشَّهَوَاتِ، وَ يَنْصِبُ لَنَا بِالشُّبُهَاتِ، إِنْ وَعَدَنَا كَذَبَنَا، وَ إِنْ مَنَّانَا أَخْلَفَنَا، وَ إِلَّا تَصْرِفْ عَنَّا كَيْدَهُ يُضِلَّنَا، وَ إِلَّا تَقِنَا خَبَالَهُ يَسْتَزِلَّنَا. (8) اللَّهُمَّ فَاقْهَرْ سُلْطَانَهُ عَنَّا بِسُلْطَانِكَ حَتَّى تَحْبِسَهُ عَنَّا بِكَثْرَةِ الدُّعَاءِ لَكَ فَنُصْبِحَ مِنْ كَيْدِهِ فِي الْمَعْصُومِينَ بِكَ. (9) اللَّهُمَّ أَعْطِنِي كُلَّ سُؤْلِي، وَ اقْضِ لِي حَوَائِجِي، وَ لَا تَمْنَعْنِي الْإِجَابَةَ وَ قَدْ ضَمِنْتَهَا لِي، وَ لَا تَحْجُبْ دُعَائِي عَنْكَ وَ قَدْ أَمَرْتَنِي بِهِ، وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِكُلِّ مَا يُصْلِحُنِي فِي دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي مَا ذَكَرْتُ مِنْهُ وَ مَا نَسِيتُ، أَوْ أَظْهَرْتُ أَوْ أَخْفَيْتُ أَوْ أَعْلَنْتُ أَوْ أَسْرَرْتُ. (10) وَ اجْعَلْنِي فِي جَمِيعِ ذَلِكَ مِنَ الْمُصْلِحِينَ بِسُؤَالِي إِيَّاكَ، الْمُنْجِحِينَ بِالطَّلَبِ إِلَيْكَ غَيْرِ الْمَمْنُوعِينَ بِالتَّوَكُّلِ عَلَيْكَ.
(11) الْمُعَوَّدِينَ بِالتَّعَوُّذِ بِكَ، الرَّابِحِينَ فِي التِّجَارَةِ عَلَيْكَ، الْمُجَارِينَ بِعِزِّكَ، الْمُوَسَّعِ عَلَيْهِمُ الرِّزْقُ الْحَلَالُ مِنْ فَضْلِكَ، الْوَاسِعِ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ، الْمُعَزِّينَ مِنَ الذُّلِّ بِكَ، وَ الْمُجَارِينَ مِنَ الظُّلْمِ بِعَدْلِكَ، وَ الْمُعَافَيْنَ مِنَ الْبَلَاءِ بِرَحْمَتِكَ، وَ الْمُغْنَيْنَ مِنَ الْفَقْرِ بِغِنَاكَ، وَ الْمَعْصُومِينَ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الزَّلَلِ وَ الْخَطَاءِ بِتَقْوَاكَ، وَ الْمُوَفَّقِينَ لِلْخَيْرِ وَ الرُّشْدِ وَ الصَّوَابِ بِطَاعَتِكَ، وَ الْمُحَالِ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ الذُّنُوبِ بِقُدْرَتِكَ، التَّارِكِينَ لِكُلِّ مَعْصِيَتِكَ، السَّاكِنِينَ فِي جِوَارِكَ.
الصحيفة السجادية، ص: 124
(12) اللَّهُمَّ أَعْطِنَا جَمِيعَ ذَلِكَ بِتَوْفِيقِكَ وَ رَحْمَتِكَ، وَ أَعِذْنَا مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ، وَ أَعْطِ جَمِيعَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِثْلَ الَّذِي سَأَلْتُكَ لِنَفْسِي وَ لِوُلْدِي فِي عَاجِلِ الدُّنْيَا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ، إِنَّكَ قَرِيبٌ مُجِيبٌ سَمِيعٌ عَلِيمٌ عَفُوٌّ غَفُورٌ رَءُوفٌ رَحِيمٌ.
(13) وَ آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً، وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ.
(26 (وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ لِجِيرَانِهِ وَ أَوْلِيَائِهِ إِذَا ذَكَرَهُمْ:)
(1) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوَلَّنِي فِي جِيرَانِي وَ مَوَالِيَّ الْعَارِفِينَ بِحَقِّنَا، وَ الْمُنَابِذِينَ لِأَعْدَائِنَا بِأَفْضَلِ وَلَايَتِكَ. (2) وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِكَ، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِكَ فِي إِرْفَاقِ ضَعِيفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِيَادَةِ مَرِيضِهِمْ، وَ هِدَايَةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِيرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ كِتْمَانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَيْهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا يَجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ (3) وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ
الصحيفة السجادية، ص: 126
مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي.
(4) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِي مِثْلَ ذَلِكَ مِنْهُمْ، وَ اجْعَلْ لِي أَوْفَى الْحُظُوظِ فِيمَا عِنْدَهُمْ، وَ زِدْهُمْ بَصِيرَةً فِي حَقِّي، وَ مَعْرِفَةً بِفَضْلِي حَتَّى يَسْعَدُوا بِي وَ أَسْعَدَ بِهِمْ، آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ.على بن الحسين، امام چهارم عليه السلام، الصحيفة السجادية - قم، چاپ: اول، 1376ش.

الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام ؛ ص168

الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 168
دعاى بيست و پنجم از دعاهاى امام عليه السّلام است براى فرزندانش عليهم السّلام‏
(رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرموده: خدا رحمت كند پدر و مادرى را كه با خوشرفتارى نمودن خود فرزندشان را كمك نمايند. مردى از انصار بآنحضرت گفت:
بچه كسى نيكى نمايم؟ حضرت فرمود: بپدر و مادرت، گفت: آنها مرده‏اند، فرمود: بفرزندت نيكى كن. حضرت صادق عليه السّلام فرموده: خداوند به بنده رحم ميكند براى بسيار فرزند را دوست داشتن. رسول خدا- صلّى اللّه عليه و آله- فرموده:
دعاى چهار كس ردّ نميشود تا اينكه درهاى آسمان بروى آنها گشوده شده بعرش ميرسد:
دعاى پدر براى فرزندش، و دعاى ستمديده براى ستمگر باو، و دعاى بجا آورنده عمره «افعال مخصوصه‏اى است در مكّه» تا اينكه باز گردد، و دعاى روزه دار تا اينكه افطار نمايد «بخورد و بياشامد». حضرت صادق- عليه السّلام- فرموده: پدرم ميفرمود:
پنج دعاء است كه از پروردگار- تبارك و تعالى- پنهان نميماند «روا ميشود»: دعاى امام عادل و دعاى مظلوم كه خداى عزّ و جلّ ميفرمايد: من براى تو انتقام ميكشم «ستمگرت را بكيفر ميرسانم» اگر چه ديرى بگذرد، و دعاى فرزند شايسته براى پدر و مادرش، و دعاى پدر نكوكار براى فرزندش، و دعاى مؤمن در پشت سر برادرش كه خداى تعالى ميفرمايد: براى تو است دو برابر آن):-]
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 169
[1 بار خدايا بمن نعمت عطا فرما بماندن فرزندانم، و بشايسته گردانيدن ايشان براى (اطاعت و پيروى از) من، و ببهره بردن من از ايشان-] [2 بار خدايا عمرشان را براى من دراز گردان، و مدّت زندگانيشان را بسيار نما، و خردشان را براى من پرورش ده، و ناتوانشان را نيرومند ساز، و تن‏ها و كيشها و خوهاشان را براى من سالم بدار، و در جانها و اندامشان و در هر چه از كار ايشان بآن ميكوشم تندرستى ده (از دردها و پيشامدهاى ناروا نگاهداريشان فرما) و روزيهاشان را براى من و بدست من فراوان گردان-] [3 و ايشان را نيكوكاران و پرهيزكاران (از گناه) و بينايان (راه حقّ) و شنوندگان (سخن راست) و فرمانبران خودت و دوستداران پند دهندگان براى دوستانت و دشمنان و كينه داران براى همه دشمنانت (كه بتو نگرويده‏اند) قرار ده آمين (خدايا دعايم را روا ساز)-] [4 بار خدايا بازوى مرا بوسيله ايشان استوار گردان، و كجى مرا بآنان‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 170
راست نما (در سختى و گرفتارى و پريشان آنها را كمك من گردان) و عدد و شماره (اهل و خويش) مرا بآنان افزون كن، و مجلس مرا بايشان بيارا (آنان را اهل علم و دانش و فضل و كمال قرار ده) و ياد مرا بآنها زنده بدار، و در نبودنم مرا بسبب ايشان بى نياز كن (آنها را جانشين من گردان) و بوسيله اينان مرا بر حاجت و خواسته‏ام يارى فرما، و ايشان را براى من دوستدار و مهربان و روى آور، و (در كمك و يارى) پا برجا، و (در انجام دستورم) فرمانبر قرار ده، نه گناهكار و بد كننده و مخالفت كننده و خطا كار-] [5 و مرا در پرورش و تأديب (راه پسنديده نمودن) و نيكى كردن ايشان يارى فرما، و مرا از جانب خود افزون بر ايشان فرزندان نرينه ببخش، و آن را براى من نيك قرار ده، و آنها را در آنچه (در اين راز و نياز كه) از تو خواسته‏ام ياورم گردان-] [6 و مرا و فرزندانم را از شيطان رانده شده (از رحمتت) پناه ده، زيرا تو ما را آفريدى و (بنيكيها) امر كردى و (از زشتيها) نهى فرمودى و در پاداش آنچه ما را امر نمودى خواهان‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 171
و از كيفر (مخالفت) آن (يا كيفر آنچه ما را نهى كردى) ترسانيدى، و براى ما دشمنى قرار دادى كه با ما مكر ميكند، او را درباره ما تسلّط و توانائى دادى بر آنچه (جميع اعضاء) كه ما را بر آن درباره او تسلّط ندادى (براى آنكه) او را در سينه‏هاى ما جا دادى، و در رهگذرهاى خونهاى ما روان گردانيدى (گفته‏اند: مراد از صدر «سينه» جايگاه قلب «دل» است، و جائز است كه مراد بآن قلب باشد كه پاره گوشت صنوبرىّ الشّكل «مانند ميوه درخت كاج» است كه در سمت چپ سينه قرار گرفته، و مراد از قلبى كه محقّقين فرموده‏اند: شيطان را بر آن راهى نيست و نيز مفسّرين در قول خداى تعالى «س 114 ى 5»: الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ‏ «آن شيطان كه وسوسه و انديشه بد و بيجا در سينه‏هاى مردم افكند» فرموده‏اند:
اينكه نفرموده: في‏ قُلُوبِ النَّاسِ «در دلهاى مردم» براى آنست كه شيطان را بر دل مؤمن الَّذي‏ هُوَ بَيْنَ اصْبَعَيْنِ مِنْ اصاْبِعِ الرَّحْمنِ «دلى كه بين دو انگشت از انگشت‏هاى رحمت خداوند است» تسلّط و توانائى نيست، آن قلب لطيفه ربّانيّه نورانيّه عالمه است كه جاى فرود انوار الهيّه است و بآن انسان، انسان ميباشد و همان حقيقت انسان است كه بسبب آن براى پيروى احكام آماده ميگردد و از آن گاهى بنفس ناطقه و گاهى بروح و گاهى بعقل تعبير ميشود، و بر گفتار محقّقين دلالت دارد فرمايش حضرت صادق- عليه السّلام- باينكه خداى تعالى مؤمن را گرفتار ميسازد بهر گرفتارى و ميميراند بهر مردنى و او را به از بين رفتن عقلش گرفتار نميگرداند، آيا نمى‏بينى ايّوب را كه چگونه شيطان را بر مال و فرزند و اهل و هر چيز او چيره گردانيد و بر عقل او مسلّط ننمود تا بوسيله آن تنها بخدا ايمان داشته باشد، و گفته‏اند:
معنى جريان شيطان در مجارى خون آنست كه او از فرزند آدم تا زنده است جدا نميشود چنانكه خون از او جدا نميگردد، ولى بزرگان و محقّقين معنى ظاهرى آن را گرفته و فرموده‏اند:
شيطان را چنان توانائى داده شده است كه بر اثر لطافت هيئت خود در عروق و رگها
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 172
كه مجارى خون است روان ميگردد تا بقلب شخص ميرسد و طبق ضعف و سستى ايمان بنده و كمى ياد آورى و بسيارى غفلت او وسوسه مينمايد و بمقدار قوّت و بيدارى و بسيارى ذكر و اخلاص توحيد بنده تسلّط او كم گشته و از او دور ميگردد، و علاّمه مجلسى «رحمه اللّه» در مجلّد چهاردهم بحار الانوار ميفرمايد: بين اماميّه «علماى اثنى عشرى» بلكه بين مسلمين «علماى اسلام» خلاف نيست در اينكه جنّ و شياطين اجسام لطيفه‏اى هستند كه در بعض اوقات ديده ميشوند و در برخى ديده نميشوند و آنها را جنبشهاى تند و توانائى بر كارهاى دشوار است و در رهگذر خون اجساد بنى آدم روان ميگردند، و گاهى خداوند بجهة مصالحى آنها را باشكال مختلفه و صورتهاى گوناگون در آورد چنانكه سيّد مرتضى- عليه الرّحمة- بر آن رفته، يا آنكه خداوند آنها را توانائى داده كه باشكال مختلفه در آيند چنانكه اين مطلب از اخبار آشكارتر است) بى‏خبر نيست (از ما) اگر ما (از او) غافل شويم، و (ما را) از ياد نميرد اگر ما (از او) فراموش كنيم، ما را از كيفر تو ايمن ميسازد (وسوسه ميكند و در دل شخص ميافكند كه فلان گناه را بجا آور كه خداوند آمرزنده و مهربان است) و از غير تو ميترساند (مثلا وسوسه مينمايد كه اگر فلان كار ناروا را براى فلان شخص بجا نياورى چنين و چنان ميشود)-] [7 اگر گناه بزرگى قصد كنيم ما را بر آن دلير مينمايد، و اگر كار شايسته‏اى آهنگ نمائيم ما را از آن باز ميدارد، ما را بخواهشها و گناهان ميطلبد، و شبهه‏ها براى ما بر پا ميكند (در بين ما شبهه‏ها مياندازد تا گمراهمان سازد) اگر بما وعده و نويد دهد (بكار خير و نيكى بخواند) دروغ ميگويد، و اگر ما را بآرزو سرگرم نمايد خلاف آن ميكند، و اگر مكرش را از ما بر نگردانى‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 173
گمراهمان ميسازد، و اگر از فساد و تباهكاريش نگاهمان ندارى ما را ميلغزاند-] [8 بار خدايا پس بتوانائى خود او را از تسلّط بر ما مغلوب نما تا بوسيله دعا خواندن بسيار براى تو او را از ما باز دارى پس بكمك تو از مكر او در جمله نگاهداشته شدگان (از شرّ او) در آئيم-] [9 بار خدايا همه درخواستهايم را عطا كن، و حاجتهايم را برآور، و مرا از برآوردن (درخواستهايم) باز مدار كه خود آن را برايم ضامن شده‏اى (بر خويشتن لازم گردانيده‏اى) و دعايم را از (درگاه) خود منع مفرما كه تو خود مرا بآن امر فرمودى (اين دو جمله از دعا اشاره است بقول خدايتعالى «س 40 ى 60»: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ‏ يعنى و پروردگار شما فرمود بخوانيد مرا تا خواسته شما را برآورم، آنانكه از عبادت و پرستش من «مرا خواندن» سركشى كنند بزودى با ذلّت و خوارى در دوزخ در آيند. حضرت صادق- عليه السّلام- فرموده: عبادت در قول خداى تعالى: إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ‏ دعاء است، و افضل و برترين عبادت دعاء است) و آنچه در دنيا و آخرت من باعث اصلاح حالم شود بمن انعام فرما، از آن ياد آورده يا فراموش كرده باشم (بزبان) اظهار نموده يا (در دل) پنهان داشته‏ام (براى مردم) آشكار كرده يا (براى ديگرى) در پنهان گفته باشم-] [10 و مرا در همه احوال بوسيله درخواستم از تو از جمله اصلاح‏
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 174
كنندگان (انديشه و كردارشان) و بطلب از تو از فيروزى يافتگان (حاجت برآورده شده‏ها) كه با توكّل و اعتماد بر تو منع و باز داشته نشده‏اند، قرار ده-] [11 و مرا در جمله كسانى در آور كه بپناه بردن بر تو خو گرفته، و در سوداى با تو سود برده، و بعزّت و توانائى تو پناه برده، كه از فضل و بخشش بسيار تو روزى حلال بر ايشان فراخ گشته، و بوسيله تو از ذلّت و خوارى بعزّت و بزرگوارى رسيده، و از ظلم و ستم بعدل و داد تو پناه جسته، و برحمت و مهربانيت از بلا و گرفتارى بهبودى يافته، و به بى نيازيت از فقر و بى چيزى توانگر گشته، و بترس از تو از گناهان و لغزشها و نادرستيها نگاهداشته شده، و بپيروى از تو بنيكى و راه راست و درست توفيق يافته، و بقدرت تو ميان ايشان و گناهان حائل و مانعى در آمده، و هر نافرمانى تو را رها كرده، و در جوار و همسايگى تو آرميده‏اند (از هر آفت و بلائى رهائى يافته‏اند)-]
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 175
[12 بار خدايا همه آن خواسته‏ها را بتوفيق و جور شدن اسباب كار و رحمت و مهربانيت بما عطا فرما، و ما را از آزار آتش پناه ده، و مانند آنچه از تو براى خود و فرزندانم در دنياى كنونى و آخرت آينده خواستم بهمه مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان با ايمان ببخش، زيرا تو نزديك، اجابت كننده، شنوا، دانا، عفو كننده، آمرزنده، مهربان و بخشنده‏اى (رسول خدا- صلّى اللّه عليه و آله- فرموده: هر مؤمنى كه براى مؤمنين و مؤمنات دعا كند خداى عزّ و جلّ از هر مؤمن و مؤمنه‏اى كه از اوّل روزگار گذشته يا آنكه تا روز قيامت آينده است مانند آنچه را كه او براى ايشان دعا كرده باو باز ميگرداند)-] [13 و ما را در دنيا حسنه و نيكوئى (توفيق عبادت و بندگى) و در آخرت حسنه (بهشت جاويد) عطا فرما، و از عذاب و شكنجه آتش (دوزخ) نگاهمان دار.-]
الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 176
على بن الحسين، امام چهارم عليه السلام، الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام - تهران، چاپ: دوم، 1376ش.

ش	ی	د	س	چ	پ	ج
« دی
					1	2
۳	۴	۵	۶	۷	۸	۹
۱۰	۱۱	۱۲	۱۳	۱۴	۱۵	۱۶
۱۷	۱۸	۱۹	۲۰	۲۱	۲۲	۲۳
۲۴	۲۵	۲۶	۲۷	۲۸	۲۹	۳۰
۳۱

آوریل 2019
ش	ی	د	س	چ	پ	ج
« دسامبر
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30